Etap zbierania danych i uogólniania wyników | Metodologia | GUS - Portal Informacyjny

Etap zbierania danych i uogólniania wyników

Etap zbierania danych i uogólniania wyników

Po losowaniu próby następuje etap zbierania danych, a następnie uogólniania wyników, tj. przenoszenia informacji z poziomu próby na populację. Służą temu metody ważenia (przypisanie wag do jednostek z próby przed badaniem) oraz powtórnego ważenia (ważenie po realizacji badania, korekta wag). Metody ważenia służą również do radzenia sobie z brakującymi obserwacjami i osiągnięcia zgodności z danymi z innych źródeł - mogą zmniejszyć obciążenie i zwiększyć precyzję poprzez wykorzystanie dodatkowej informacji.

W uogólnianiu wyników z próby na populację zasadnicze znaczenie mają prawdopodobieństwa znalezienia się danej jednostki w próbie powiązane z ustalonym schematem doboru próby, tzw. prawdopodobieństwa inkluzji (πk). Odwrotność prawdopodobieństwa włączenia nosi nazwę wagi z losowania (1/πk).

W losowaniu warstwowym, w którym jednostki z każdej warstwy są losowane w sposób prosty bez zwracania, wagi dla każdej jednostki z warstw h można opisać prostym wzorem: ah = Nh/nh (gdzie Nh to liczebność populacji w danej warstwie, a nh liczebność próby w warstwie h). 

W przypadku wystąpienia braków odpowiedzi wagi z losowania muszą być zmodyfikowane.  Zmodyfikowane wagi są odwrotnością wyniku mnożenia prawdopodobieństwa inkluzji (πk) i prawdopodobieństwa odpowiedzi. Prawdopodobieństwo odpowiedzi szacuje się na podstawie dostępnych danych. Najprostszy sposób polega na przyjęciu tzw. wskaźników kompletności, czyli ilorazów liczby zbadanych jednostek do liczby jednostek, które powinny być zbadane, innymi słowy prawdopodobieństwo odpowiedzi wyznaczamy jako proporcję liczby udzielonych odpowiedzi/obserwacji w stosunku do zakładanej liczby odpowiedzi/obserwacji pomniejszonej o liczbę jednostek w próbie, które zostały zidentyfikowane jako będące poza zakresem badania.